ΑΠΘ. Τμήμα Χημείας // Η Μαστίχα της Χίου. ~ katarraktisvillage

ΑΠΘ. Τμήμα Χημείας // Η Μαστίχα της Χίου.




21 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
 Πολύτιμα εθνικά προϊόντα  Η Μαστίχα της Χίου,
Ένα κατεξοχήν πράσινο προϊόν!!
22 Ιανουαρίου 2012

 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Χημείας 
Μαρούλης Απόστολος.  Χαριτίδου Ειρήνη.  Χατζηαντωνίου Κωνσταντίνο
                                 Προέλευση   
Η μαστίχα της Χίου είναι αρωματική φυσική ρητίνη, που εκκρίνεται από τον κορμό και τα κλαδιά του θάμνου Pistacia Lentiscus var. Chia της οικογένειας Anacardiaccacπου φύεται και ευδοκιμεί κατά αποκλειστικότητα στη Χίο.
Το μαστιχόδενδρο είναι αειθαλής θάμνος που αναπτύσσεται με αργούς ρυθμούς. Θάμνος, πιστάκη, σχίνος ή μαστιχοφόμος, μαστιχιά ή μαστιχόδενδρο είναι μερικές από τις ονομασίες που έχουν δοθεί στον χιώτικο σχίνο. Η ετυμολογία της λέξης σχίνος προέρχεται από το ρήμα σχίζω και χαρακτηρίζει τη διαδικασία της καλλιέργειας του δένδρου κατά την οποία σχίζεται προσεκτικά ο φλοιός του βλαστού, για να ρεύσει η πολύτιμη ρητίνη. Η λέξη πιστάκη προέρχεται από τη λέξη πίσσα και τη λέξη ακέομαι (θεραπεύω, επανορθώνω).


                  Χρήσεις  της μαστίχας της Χίου
Η μοναδικότητα της μαστίχας της Χίου και οι ιδιότητες που παρουσιάζει την καθιστούν ένα πολύτιμο εθνικό προϊόν, αλλά και ένα πράσινο προϊόν καθόσον οι χρήσεις και οι ιδιότητές της συνάδουν με τις 12 Αρχές της Πράσινης Χημείας.



Η μαστίχα της Χίου καταπολεμά την λειτουργική δυσπεψία. Η μαστίχα της Χίου καταπολεμά φλεγμονές. Η μαστίχα της Χίου βοηθά στην αποσκλήρυνση όγκων. Η μαστίχα της Χίου δρα ως αναλγητικό, αντιβηχικό, αντιμικροβιακό. ορεξιογόνο, αφροδισιακό, έναντι των αποστημάτων ακμής, της ουλίτιδας, της τερηδόνας, της δυσοσμίας του στόματος, της καούρας. Η μαστίχα της Χίου χρησιμοποιείται ως άρωμα, ως σταθεροποιητής αρώματος, ως συντηρητικό καλλυντικών, ως σταθεροποιητής χρωμάτων, στην παραγωγή ελαστικών και πλαστικών, στην κατασκευή βερνικιών.  Η μαστίχα της Χίου χρησιμοποιείται στην ζαχαροπλαστική, στην μαγειρική, στην ποτοποιία.

 Χρήσης της μαστίχας της Χίου στην Ιατρική, στην Φαρμακευτική, στην Οδοντιατρική
Η κύρια δράση της μαστίχας αφορά στην καταπολέμηση των φλεγμονών. Λόγω της ισχυρής αντιφλεγμονώδους δράσης του ελεανολικού (CnΗu()e) και ολεανολικού οξέος (C30H4KO3) που περιέχει, η μαστίχα δρα ως επουλωτικό λύοντας την φλεγμονή συγκεκριμένων οργάνων, όπως των δοντιών, του οισοφάγου, του στομάχου, του λεπτού και του παχέος εντέρου. Επίσης αποτρέπει τη στασιμότητα του περιεχομένου στις περιοχές αυτές εμποδίζοντας την εμφάνιση συμπτωμάτων όπως δυσπευία και τυμπανισμός. Επιπλέον η αντανακλαστική έκκριση σιέλου και γαστρικού υγρού κατά το μάσημα της μαστίχας διευκολύνει την πέψη. Ακόμη χρησιμοποιείται για την αποσκλήρυνση όγκων στον πρωκτό, στο στήθος, στο ήπαρ, στις παρωτίδες, στη σπλήνα, στο στομάχι, στο έντερο και στον οισοφάγο. Θεωρείται αναλγητικό, αντιβηχικό, ορεξιογόνο, αφροδισιακό, διουρητικό και αιμοστατικό. Τέλος αναφέρεται ως παραδοσιακό αντίδοτο έναντι αποστημάτων, ακμής, καρκίνου, έλκους, ουλίτιδας, δυσοσμίας του στόματος, μαστίτιδας και αθηροσκλήρωσης.

Μελέτες του πανεπιστημίου Nottingham (1998) που δημοσιεύθηκαν στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό «The New England Journal of Medicine» αναφέρουν ότι ακόμη και σε πολύ μικρές δόσεις, η μαστίχα έχει ευεργετική επίδραση έναντι του πεπτικού έλκους για το οποίο ευθύνεται το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού λόγω της αντιμικροβιακής της δράσης.

Το ελικοβακτηρίδιο είναι ένα μικρόβιο και αντιμετωπίζεται με κοκτέιλ αντιβιοτικών. Δυστυχώς το ελικοβακτηρίδιο αποδείχθηκε ότι είναι δύσκολο να απομακρυνθεί από το ανθρώπινο στομάχι. Αυτό συμβαίνει διότι είναι δύσκολο να υπάρχουν υψηλές συγκεντρώσεις του αντιβιοτικού στη βλέννα που καλύπτει το στομάχι. Οι περισσότερες θεραπείες περιλαμβάνουν τη κατάποση πολλών και διαφορετικών φαρμάκων ταυτόχρονα επί 7-28 ημέρες. Η θεραπεία περιλαμβάνει ένα ή δύο αντιβιοτικά και ένα φάρμακο που καταστέλλει την παραγωγή οξέος. Η θεραπεία μπορεί να έχει κάποιες μικρές παρενέργειες, όπως διαταραχή της γεύσης, ναυτία ή ήπια διάρροια. Η χρήση της μαστίχας θα μπορούσε, λοιπόν, να αποτελέσει εναλλακτική λύση για ασθενείς που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν θεραπεία με χημικά φάρμακα.
Η μαστίχα όπως και το παράγωγο της, το κολοφώνιο, χρησιμοποιούνται για την παρασκευή χειρουργικών νημάτων. Τα ράμματα αυτά απορροφώνται από τον οργανισμό και δεν χρειάζεται επέμβαση κοπής (υπακοή στην 1η  και 3η  αρχή της Πράσινης Χημείας).
Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal of Ethnopharmacology το 2010

 η φυσική μαστίχα Χίου είχε θεραπευτικά αποτελέσματα όσον αφορά στην λειτουργική δυσπεψία. Βρέθηκε ότι αυτό οφείλεται στο κλάσμα οξέος που περιλαμβάνεται στην μαστίχα. Σε αυτό το κλάσμα οξέος περιέχονται τριτερπενοειδή οξέα, τα οποία φαίνεται να έχουν αντιμικροβιακή και αντιοςειόωτική δράση. Το μοροΜκό οξύ φαίνεται να έχει αντιμικροβιακή δράση κατά των E.coli, Staphylococcus και Ozava muconata και θα μπορούσε να είναι ο παράγοντας της μαστίχας, στον οποίο οφείλεται η δράση της στην καταπολέμηση του ελικοβακτηριόίου του πυλωρού. Το μαστιχαδιεονικό οξύ αναστέλλει την βραδυκινίνη και την φωσφολιπάση Α2. Το ισο-μαστιχαδιεονικό και ολεανολικό οξύ αναστέλλουν την δράση των λευκοτριενίων Ei4. Μέσα από αυτή την μελέτη αποδείχθηκε ότι η μαστίχα της Χίου δρα καταπραϋντικά στην λειτουργική δυσπεψία, στην γαστρο- οισοφαγική παλινδρόμηση και στις καούρες σε ασθενείς.

Η σύνθεση της μαστίχας της Χίου (προϊόν προς μάσηση) συνδυάζει διάφορους παράγοντες που βοηθούν στην πρόληψη της τερηδόνας. Η μάσηση της διεγείρει μηχανικά τη ροή του σάλιου. Διέγερση της σιαλικής λειτουργίας επιτυγχάνεται επίσης με τα γευστικά ερεθίσματα που προκαλεί εξαιτίας της αρωματικής φυσικής ρητίνης που περιέχει και τις πρόσθετες γλυκαντικές ουσίες. Η φυσική μαστίχα, που χρησιμοποιείατι σε πολλά προϊόντα στοματικής υγιεινής, δεν περιέχει ουσίες που οδηγούν σε παραγωγή οξέων από την οδοντική πλάκα. Τα υποκατάστατα σακχαρόζης που χρησιμοποιούνται στη μαστίχα Χίου, η σορβιτόλη (CeHuOe), η μαννιτόλη (CeH^Oe) και η ξυλιτόλη (C5H12O5) είναι φιλικές για τα δόντια γλυκαντικές ουσίες.
Ξυλιτόλη.
Ιδιαίτερα η υψηλή συγκέντρωση ξυλιτόλης στο προϊόν αναμένεται να βοηθήσει στη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος της οδοντικής πλάκας μειώνοντας την παραγωγή γαλακτικού οξέος και τον αριθμό των έντονα οξεογόνων και οξεόφιλων μικροβίων της.
Επιπλέον, με την χρήση ξυλιτόλης αποφεύγονται οι επιβλαβείς χημικές ουσίες που περιέχονται σε άλλα προϊόντα στοματικής υγιεινής. Η ξυλιτόλη, λοιπόν, της μαστίχας Χίου μπορεί να αντικαταστήσει τεχνητές γλυκαντικές ουσίες όπως η ζαχαρίνη, η ασπαρτάμη κ.α που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα στοματικής υγιεινής. Οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες είναι χημικές ουσίες που αναπτύχθηκαν ως υποκατάστατο της ζάχαρης. Μιμούνται τη γλυκιά γεύση αυτής χωρίς να περιέχουν τον ίδιο βαθμό θερμίδων. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια με την τάση κατανάλωσης από την κοινωνία προϊόντων "light", έχει αυξηθεί η κατανάλωση αυτών των χημικών ουσιών χωρίς αντίστοιχη ενημέρωση των ανθρώπων για τους υψηλούς κινδύνους για την υγεία τους.
Η ζαχαρίνη Ε954 
Η ζαχαρίνη, το παλαιότερο τεχνητό γλυκαντικό, ανακαλύφθηκε τυχαία το 1879
(CTH5NO;.S) χρησιμοποιούνταν διεθνώς για πολλά χρόνια. Σε μελέτη του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α σε συνεργασία με το αντίστοιχο Αντικαρκινικό Ινστιτούτο φάνηκε ότι η κατανάλωση ζαχαρίνης αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Προκαλεί , επίσης, δερματολογικές αντιδράσεις όπως έκζεμα, αλλά και φωτοευαισθησία. Αλλες παρενέργειες της ζαχαρίνης μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, διάρροια, ταχυκαρδία, πονοκέφαλο, διούρηση και νευροπάθεια. Η κατανάλωση παιδικού γάλακτος με ζαχαρίνη ,μπορεί να προκαλέσει υπερτονία, οπισθότονο και στραβισμό. Λόγω των παραπάνω παρενεργειών, η Αμερικανική Ιατρική Ομοσπονδία συνιστά την αποφυγή κατανάλωσης της ζαχαρίνης από παιδιά και εγκύους.
Η ασπαρτάμη Ε951 (CuHigNiOs) προκαλεί παρενέργειες στα περισσότερα συστήματα του οργανισμού. Ενδεικτικά:
• προκαλεί τύφλωση στο ένα ή στα δυο μάτια
1.                 διαταραχές στην ακοή
3.      πονοκέφαλος (τύπου ημικρανίας)
4.     ναυτία
5.     ανωμαλίες διάπλασης εμβρύου (λόγω της τοξικότητάς της)
6.    συμπτώματα σκλήρυνσης κατά πλάκας.

Χρήση της μαστίχας της Χίου στην Βιομηχανία

Φαίνεται πως η μαστίχα της Χίου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Κοσμετολογία  για χρήση σε μεγάλο φάσμα καλλυντικών προϊόντων με προοπτική διερεύνησης ακόμη και επιπλέον δράσεων (π.χ. εφαρμογή αντιοξειόωτικής δράσης σε προϊόντα μαλλιών). Σήμερα κυκλοφορούν στην αγορά πολλά καλλυντικά προϊόντα με μαστίχα Χίου όπως κρέμες προσώπου και σώματος, σαπούνια, αφρόλουτρα και σαμπουάν.

Επιπλέον, η μαστίχα χρησιμοποιείται ως σταθεροποιητής χρωμάτων για το κολλάρισμα των υφασμάτων και ειδικά των μεταξωτών. Άλλος σταθεροποιητής χρωμάτων που χρησιμοποιείται είναι οι εποξυρητίνες, οι οποίες παράγονται από την χημική ένωση διφαινόλη Α. Η διφαινόλη Α (ΒΡΑ) «μιμείται» την λειτουργία των ορμονών, διαταράσσοντας την ενδοκρίΜκή λειτουργία του οργανισμού. Έρευνες που έχουν γίνει σε ζώα, έχουν δείξει ότι η πρόσληυη διφαινόλης Α μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική δυσλειτουργία, διαβήτη, πρόωρη έναρξη της εφηβείας, αποβολές, μεταβολές στο ανοσοποιητικό σύστημα, καρκίνο του μαστού και του προστάτη - ακόμα και στην παχυσαρκία. Το ΒΡΑ είναι ταξινομημένο στην Ε.Ε. ως τοξικό για την αναπαραγωγή. Δεν είναι όμως εφυκτό να αντικαταστήσει η μαστίχα την διφαινόλη Α, λόγω υυηλού κόστους και σπανιότητας του προϊόντος γι'αυτό χρησιμοποιείται σε υψηλής αξίας προϊόντα (μεταξωτά υφάσματα).
Μία άλλη σημαντική εφαρμογή της μαστίχας της Χίου είναι η ικανότητά της να χρησιμοποιηθεί ως γαλακτωματοποιητής. Αυτό οφείλεται στις επιφανειοδραστικές ενώσεις που περιέχει (τριτερπενικά οξέα).
Αλλες ουσίες που χρησιμοποιούνται ως γαλακτωματοποιητές μπορεί να είναι ουσίες που προέρχονται από ζωικές πηγές, όπως η ζελατίνη, καζεΐνη, χοληστερόλη και άλλες. Οι γαλακτωματοποιητές ζωικής προέλευσης είναι πολύ πιθανόν να προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις και υπόκεινται σε ανάπτυξη μικροβίων και ταγγίσματος. Οι φυτικές ουσίες (μαστίχα Χίου) πλεονεκτούν έναντι αυτών στο ότι είναι ανέξοδες, εύκολες στον χειρισμό τους και μη τοξικές. Τα μειονεκτήματά τους
όμως είναι ότι απαιτούν σχετικά μεγάλες ποσότητες για να είναι αποτελεσματικές ως γαλακτωματοποιητές.

Ακόμη, η μαστίχα της Χίου χρησιμοποιείται στην ζαχαροπλαστική ως πρόσθετη ύλη στην παρασκευή μεγάλου αριθμού γλυκών, ζαχαρωτών και αρωματικών αρτοσκευασμάτων, ενώ στην μαγειρική προσδίδει διακριτικό άρωμα στο κρέας, το τυρί ή και ως μπαχαρικό. Στην ποτοποιία χρησιμεύει στην Παρασκευή λικέρ και ούζου, καθώς με την προσθήκη μαστίχας το ποτό αποκτά ενδιαφέρον και ευχάριστο άρωμα της, ενώ περιορίζεται η βλαπτική δράση της αλκοόλης. Τέλος, η μαστίχα αποτελεί ιδανικό συντηρητικό τροφίμων καθώς εμποδίζει την ανάπτυξη βλαβερών μικροοργανισμών σε αυτά.
3.                   Συμπεράσματα
Η μαστίχα της Χίου δρα ευεργετικά στον ανθρώπινο οργανισμό χωρίς να βλάπτει το περιβάλλον. Δεν δημιουργούνται απόβλητα κατά την χρήση της. Είναι όμως αρκετό το εθνικό μας προϊόν να καλύψει τόσες πολλές ανάγκες; Υπάρχει τόση μεγάλη ποσότητα μαστίχας; Αν υπάρχει την εκμεταλλευόμαστε σωστά; Ασχολούμαστε με τις δυνατότητες που έχει ή την έχουμε ξεχάσει μαζί με τον κρόκο Κοζάνης και το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, που είναι επίσης πολύτιμο εθνικό προϊόν. Τα εθνικά μας προϊόντα μπορούν να βοηθήσουν στο να ξεπεράσει η χώρα μας την οικονομική κρίση.

Δημοσιεύτηκε από gcex.gr

Share:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΔΗΜΟΦΙΛΗΣ

> Ελπίζουμε να βασιστούμε σε πιστούς αναγνώστες και όχι σε ακανόνιστες διαφημίσεις. Ευχαριστώ!

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Blog Archive

Recent Posts