Πολλές φορές μοιάζει δύσκολο να βρεις τις κατάλληλες λέξεις. Άλλες πάλι σου ‘ρχονται αρκετές στο μυαλό που μάλλον ταιριάζουν, αλλά διχάζεσαι και δεν ξέρεις ποιες απ’ αυτές να επιλέξεις.
Υπάρχουν και φορές που έχεις ήδη διαλέξει, με μεγάλη προσοχή και ακρίβεια, αφού τις έχεις προβάρει μία προς μία να δεις πώς ακούγονται και τις έχεις επαναλάβει ουκ ολίγες φορές για να ‘σαι σίγουρος ότι δε θα σου ξεφύγει καμία, αλλά δυσκολεύεσαι να βρεις την κατάλληλη στιγμή.
Η στιγμή αυτή μερικές φορές δε μοιάζει διαθέσιμη, καθώς δεν έρχεται η κατάλληλη πάσα για ν’ αρπάξεις την ευκαιρία και να μπεις στο θέμα κι άλλες φορές οι ευκαιρίες είναι άπειρες, αλλά εσύ δεν ξέρεις ποια χρονική περίοδος είναι η κατάλληλη για να πεις όσα έχεις στο μυαλό σου.
Οι σκέψεις αυτές μπορεί να σε απασχολούν λίγο περισσότερο όταν είσαι γονιός, καθώς υπάρχουν κάποια θέματα που ξέρεις εξαρχής πως πρέπει κάποια στιγμή να συζητήσεις ενδελεχώς με το παιδί σου.
Πιστεύεις πως κάποια ζητήματα ίσως να ‘ναι λεπτά, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεσαι να κάνεις την αρχή ή να μην είσαι έτοιμος για τις ερωτήσεις που θ’ ακολουθήσουν. Ακόμα πολλοί γονείς τα χάνουν μπροστά στην ιδέα πως πρέπει να μιλήσουν με το παιδί τους για ερωτικής φύσεως ζητήματα.
Πολλές φορές όμως ξεχνάνε ότι ο κύριος ρόλος τους πέρα απ’ το να βοηθήσουν το παιδί σε οτιδήποτε το απασχολεί στον συγκεκριμένο τομέα, είναι να του μάθουν να προστατεύεται. Κι αυτό, όσο νωρίτερα γίνει, σε όσο μικρότερη ηλικία, τόσο καλύτερα. Συχνά όταν οι γονείς αναβάλλουν να μιλήσουν στο παιδί τους για θέματα που οι ίδιοι κομπλάρουν ή θεωρούν ταμπού, δε βάζουν καν στο μυαλό τους πως ίσως και να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του.
Θα πρέπει, λοιπόν, αν είσαι γονιός, να βρεις τις κατάλληλες λέξεις, τον κατάλληλο τρόπο, μόνος ή με τη βοήθεια και τη συμβολή τρίτων, να δείξεις στο παιδί σου τον τρόπο να προστατεύει τον εαυτό του. Οφείλεις να μιλήσεις στον έφηβο γιο και στην έφηβη κόρη σου για τη σημασία να προφυλάσσουν τον εαυτό τους στα πλαίσια κάθε σχέσης τους -και σε αυτή την περίπτωση δεν αναφερόμαστε στον συναισθηματικό τομέα-, αλλά στο καθαρά ιατρικό κομμάτι και στην ιδιαίτερα μεγάλη σημασία της πρόληψης.
Έστω ότι έρχεται η ώρα να μιλήσεις σε μια έφηβη κοπέλα με την ιδιότητα του γονιού για θέματα πρόληψης στην ερωτική της ζωή. Ποια είναι όμως η ώρα αυτή; Στο δικό σου μυαλό ίσως το «λίγο αργότερα» ή το «κάποια άλλη στιγμή» να φαντάζει πάντα η ιδανική λύση.
Προσπαθείς να αποφύγεις τη δύσκολη θέση που ίσως βρεθείς, λησμονώντας συχνά την ακόμα δυσκολότερη, αν το παιδί σου εκτεθεί σε οποιονδήποτε κίνδυνο χωρίς επαρκείς γνώσεις που θα το βοηθούσαν να προστατευτεί.
Δεν είναι ανάγκη να ψάχνεις πάντα να βρεις τις πιο απλές λέξεις, εκείνες που ηχούν και περνούν ανεπαίσθητες. Οφείλεις να πεις τα πράγματα με το όνομά τους. Καλό θα ήταν να έχεις μιλήσει στο παιδί σου όσο είναι ακόμα μικρό για τον κύκλο της ζωής. Μελισσούλες, λουλουδάκια, πελαργοί κι άλλες παραμυθένιες ιστορίες δεν έχουν θέση σε καμιά ηλικία.
Όσο το παιδί είναι ακόμα μικρό, δύσκολα θα καταλάβει από βιολογία και φαινόμενα. Αρκεί όμως να ξέρει ότι για τη γονιμοποίηση (ή με απλά λόγια για να προκύψει ένα μωράκι) χρειάζεται ωάριο και σπερματοζωάριο (μπορείς να χρησιμοποιήσεις όποιες απλές λέξεις θες, σημασία έχει να γίνει αντιληπτό το νόημα), που το ένα προέρχεται από θήλυ βιολογικό φύλο (από κοριτσάκι) και το άλλο από άρρεν (από αγοράκι). Δε χρειάζεται πριν τα πέντε να κατανοήσει τον τρόπο, χωρίς αυτό να σημαίνει πως αν ρωτήσει θα πεις κάτι διαφορετικό πέρα απ’ την αλήθεια.
Από τη σχολική ηλικία και μετά, που πλέον μαθαίνει γραφή και ανάγνωση, θα πρέπει να βοηθήσεις την έφηβη να γνωρίσει το σώμα της. Βιβλία με εικόνες θα κάνουν το εγχείρημα αυτό πιο εύκολο. Θα πρέπει να εξοικειωθεί και να νιώθει άνετα μαζί του.
Να γνωρίζει πώς ονομάζεται κάθε σημείο από εκείνα που βλέπει, αλλά και από εκείνα που δε φαίνονται εξωτερικά. Μια βασική απλή ανατομική ιδέα του τι κρύβεται πίσω απ’ το δέρμα. Στη συνέχεια, προς το τέλος του δημοτικού και πριν ακόμη κάνει την έναρξή της η έμμηνος ρύση, θα πρέπει να έχεις προετοιμάσει την έφηβη γι’ αυτή.
Να μην το δει μια μέρα και τρομάξει, να μην απορήσει τι είναι αυτό που ξαφνικά της συμβαίνει. Είναι η κατάλληλη στιγμή να της μιλήσεις για τον εμμηνορρυσιακό κύκλο. Να μάθει πως πρέπει να σημειώνει ακριβώς τις ημερομηνίες χωρίς να το ξεχνά, να υπολογίζει, να ξέρει τι συμβαίνει στο σώμα της σε κάθε φάση του κύκλου. Να γνωρίζει πόσο συχνά θα έρθει η έμμηνος ρύση, τι συμβαίνει στο μεσοδιάστημα, ποιες είναι οι γόνιμες μέρες.
Αυτή είναι η φάση που η βιολογία θα πρέπει να κάνει την πλήρη εμφάνισή της. Ίσως δεν είναι εύκολο να μιλήσεις για ορμόνες που φτάνουν στο peak τους ή για τη λειτουργία των οργάνων του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος στη γονιμοποίηση. Είναι όμως απαραίτητο να μπεις στη διαδικασία να της το εξηγήσεις, γιατί πλέον το γνωστικό της υπόβαθρο υποστηρίζει την πλήρη κατανόηση του φαινομένου.
Μετά την έμμηνο ρύση και τη γονιμοποίηση, φτάνει η ώρα να αναφερθείς στις επαφές και στην αντισύλληψη. Οφείλεις να παραθέσεις όλους τους πιθανούς τρόπους κι όχι μόνο αυτούς που στο δικό σου μυαλό φαντάζουν πιο ασφαλείς ή πιο απλοί. Η έφηβη θα πρέπει να γνωρίζει τις επιλογές της και όχι να θεωρήσει πως της επιβάλεις ένα συγκεκριμένο μέτρο προστασίας. Θα πρέπει να κατανοήσει πως δεν αρκεί η διακεκομμένη συνουσία, αλλά και πως καμία μέθοδος δεν είναι απολύτως ασφαλής. Μαζί με την αντισύλληψη, θα πρέπει να τονιστεί και η σημασία προστασία από νοσήματα που μεταδίδονται κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Μπορείς να αναφερθείς σε μικροοργανισμούς, στο τι προκαλεί συγκεκριμένα καθένας απ’ αυτούς, στο ποια συμπτώματα (καύσος, κνησμός) θα πρέπει να την ανησυχήσουν. Στο σημείο αυτό, μπορείς να μην επεκταθείς παραπάνω, καθώς θα έρθει η στιγμή για την πρώτη επίσκεψη στον γυναικολόγο. Και γι’ αυτό όμως θα πρέπει να την προετοιμάσεις. Θα πρέπει να της μιλήσεις για τη σημασία να τον επισκέπτεται συχνά και ως ενήλικη, για το πόσο σημαντικό είναι να κάνει το εμβόλιο κατά του τραχήλου της μήτρας και να μην ξεχνά κάθε χρόνο μετά την έναρξη των επαφών στο πλαίσιο του ετήσιου τσεκ απ της το τεστ παπ της.
Στο σημείο αυτό σύμμαχός σου για λύσει τις απορίες της έφηβης είναι ο γιατρός. Δεν παύει όμως για την έφηβη να ‘ναι ένα πρόσωπο μη οικείο και ίσως στην αρχή να νιώσει άβολα για να εκφράσει όλες της τις απορίες. Ο γιατρός θα της μιλήσει με τον δικό του τρόπο. Μα η επίσκεψη θα κρατήσει μόλις κάποια ώρα και μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα δε θα προλάβει να μεταφέρει όλα τα μηνύματα αν δεν παρέχονται και στο σπίτι. Είναι σημαντικό τόσο η έφηβη όσο και ο έφηβος να λάβουν από νωρίς έγκυρες πληροφορίες, να μάθουν να προστατεύουν το σώμα τους, να έχουν επίγνωση των πιθανών κινδύνων.
Εξάλλου δεν υπάρχει τίποτα σημαντικότερο από το να προστατεύεις τον εαυτό σου. Καμία συζήτηση δεν είναι από μόνη της άβολη και κανένα θέμα δεν αποτελεί ταμπού εκτός κι αν θελήσεις να το κάνεις. Στα παιδιά, στους ενήλικες του αύριο, οφείλουμε να μιλάμε ανοιχτά, τεκμηριωμένα, συμβουλευτικά. Έτσι, θα περιορίσουμε τουλάχιστον τα ζητήματα εκείνα που προκύπτουν και δεν είναι τίποτα άλλο παρά προϊόν άγνοιας, ελλιπούς ή ακόμα και μη έγκυρης πληροφόρησης. Τα «γιατί» άλλωστε, υπάρχουν μόνο για να απαντώνται. Ας το κάνουμε λοιπόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου